Baztango turismoaren egoera zertan den
aztertzeko mahai-ingurua egin dute
Larunbata goizean Elizondoko lanbide eskolan Turismoa Baztanen. Norat goaz? mahai-ingurua
egin zen. Marijo Iparragirre Urruxka landetxekoa, Pello Iriarte Jauregiarte
taberna kulturalekoa eta Irantzu Pastor Baztango turismo teknikaria, Mikel
Sobrinoren gidaritzapean aritu eta
sektorea aztertzeko eginahala egin zuten. Hitzordua Hazitik Hozie,
Baztan-Bidasoa turismo elkargoak eta EHNEk antolatu zuten.
Pello Iriartek aipatu zuenez, turismoak
Baztanen tradizio luzea du. XX. Mendearen hasieran Elizondon adibidez Lazaro
eta Jauregi hotelak zeuden eta ordurako Baztan “euskal arkadia” bezala ikusten
zuten. Valle Inclan eta Pio Baroja orduko bisitari entzutetsuak ziren. Geroago,
joan den mendeko 80. hamarraldian nekazal turismoa hasi zen, urteekin landa
turismorat eboluzionatuko zuena. Marijo Iparragirrek oroitarazi zuenez
egiturazko krisia bizi zuen nekazaritzarako laguntza garrantzitsua izan zen eta
andre aunitzendako aukera bat soldata izateko. Ildo horretan, Irantzu Pastorrek
datu argigarri batzuk eman zituen: 2014. urtean Elizondoko bulegotik 13.500
pertsona pasatu ziren eta aurten urtea 27.000 ingururekin akituko da. Betiere
turismo bulegoa egunero udan bakarrik irekirik egoten dela jakinik eta
gainerako sasoietan asteburuetan. Alta, oraingo joera gorakoa bada, krisiaren
gogorrenean aski apal ibili zela ohartarazi zuen Iparragirrek, eta sektorea
inertziaren eskuetan utziz gero, gaur
goiti ari dena bihar ustekabean gainbehera etorri daitekeela.
Turisten
jatorria
Bertzalde, Irantzu Pastorrek turisten
jatorriari buruz kopuru handiena Euskal Herri bertakoak direla erran zuen eta
ondotik madrildarrak, kataluniarrak eta valentziarrak. Segidan estatutik
kanpokoak leudeke. Turismo bulegoan galdegiten duten informazioari buruz
nagusiki Elizondoko arkitekturaz eta mendi itzuli errazetaz galdegiten dutela
erran zuen eta gastronomiaz eta inguruko
bertze tokietaz ere bai (Zugarramurdiko lezeak, Bertizko parke naturala,
iparralde...).
Pello Iriartek turismoa ez dela ohantzeen
eskaintzarat mugatzen erran zuen, turismoa zerbitzu desberdinak direla:
enpresak, jatetxeak, gidariak... Horren haritik, Marijo Iparragirrek hemengo
igeltsero eta zurgin aunitzek landetxeendako egiten dituzten lanak aipatu
zituen eta adibide bezala ere, gasolindegiek asteburuetan ezagutzen duten
gorakada. Eragile publiko eta pribatuen
arteko elkarlana aldarrikatu zuen eta eskualde mailako lanketa ere bai,
eskualdeak duen potentzialtasuna osoki garatzeko, izan ere Baztan-Bidaso mendialdetik ia itsasoraino hedatzen den
eremua baita. Irantzu Pastorrek bulkatu nahi den turismo eredua finkatzearen
beharra aipatu zuen, eredu horren oinarri ideologikoak zehaztu beharra, bere
iritzian turismo iraunkor eta jasangarria. Pello Iriartek, bertzalde, gure
ondarea balioan paratzearen garrantzia aipatu zuen, guk baloratzen ez duguna
bisitariek neketaz baloratuko dutela, euskara adibidez.
Mahai-inguruaren ondotik eztabaidarako tarte
luzea izan zen: sektorean dagoen intrusismoaz, gainerako sektoreekin eduki
beharreko harremanaz e.a. aritu ziren.
